Lengri sólardaga og lengri helgarfrí

Í morgunblaðinu í Sunnudaginn 22. júní var fréttaskýring sem bar yfirskriftina: “Sól en flestir sofa”, fjallaði Rúnar Pálmason fréttamaður um kosti og galla þess að taka upp sumartíma. Í lok fréttaskýringarinnar segir hann: “Miðað við áhugaleysi þingheims er reyndar ekki mikil hætta á að slík breyting verði gerð”. Þar á hann við að klukkunni verði flítt yfir sumartímann.

 

Það má vera að þetta sé rétt hjá fréttaskýrandanum en þetta á að minnsta kosti ekki við um mig. Á þingflokksfundi í vor tilkynnti ég þingflokki Sjálfstæðisflokksins að ég mundi leggja fram þingsályktunartillögu um að Alþingi myndi fela ríkisstjórninni að kanna hvort ástæða sé til annars vegar að taka upp sumartíma á Íslandi og hins vegar að flytja sumardaginn fyrsta, verkalýðsdaginn og hugsanlega fleiri frídaga að helgum í því skyni að landsmenn fái betra tækifæri til þess að njóta sumarsins og lengri helga á öllum árstímum. Því miður náði ég þessu ekki þar sem síðustu dagar vorþings snúast um annir í kringum frumvörp ríkisstjórnarinnar en ekki óbreyttra þingmanna.

Ofangreindar hugmyndir hafa oft verið til umræðu og tillögur þess efnis fluttar á þinginu áður. Það hefur þó ekki gengið eftir að  skipulega hafi verið tekið á þessum málum af hálfu stjórnvalda. Vonast ég til eins og aðrir sem hreyft hafa við málinu að farið verði yfir kosti málsins og galla út frá þeim þjóðfélagsbreytingum og í raun breyttum lífsstíl landans frá því að ákveðið var að festa tímann.       

 

Ef tekinn er upp sumartími færist hið náttúrulega hádegi frá um hálf tvö til um hálf þrjú á daginn. Þetta þýðir að í raun mundi þjóðin vakna fyrr á sumrin og byrja daginn fyrr. Það þýðir líka að sólarinnar nýtur lengur þegar fólk kemur úr vinnu og það verður hlýrra fram eftir deginum yfir sumarið. Þetta gæfi okkur því betra tækifæri til þess að njóta sumarsins og skapaði án efa betri sumarstemningu með öllu sem því fylgir, svo sem auknum möguleikum á frekari samverustundum með fjölskyldunni.

 

Þessu til viðbótar hafa landsmenn verið minntir á það síðustu daga að breyting á sumartíma er mikilvægara fyrir suma íbúa þessa lands en aðra, eins og fréttaskýringin kemur inn á og sjálfsagt að taka tillit til þess. Háir fjallagarðar hafa það í för með sér að misjafnlega kvöldsett er eftir því hvar búið er á landinu. Seyðfirðingar hafa bent á þetta og berjast nú fyrir því að flýta klukkunni um tvo klukkutíma vegna þess hve snemma sól sest þar á daginn. Sömu sögu má segja á Bíldudal og mörgum öðrum stöðum á landinu. Það er því eðlilegt að horfa til þessarar sérstöðu sem ýmsir landsmenn búa við.

 

Í frettaskýringunni er bent á að flýting sumartíma hefði það í för með sér að kaldara yrði á morgnana sem hefði það í för með sér að t.d. að þeir sem legðu snemma á Esjuna myndu finna fyrir meiri kulda. Eins er bent á það að hafgola eða innlögn kæmi seinna um daginn. Hafandi búið á Akureyri og Patreksfirði og verið í sveit í Eyjafirði verð ég að segja eins og er að ég hefði verið þessu feginn. Þannig hefði ég haft betra veður á vinnutíma þar sem ég hef ekkert að segja um stund og stað. Hins vegar hefði ég getað farið í skjól eftir vinnu án þess að nokkur amaðist yfir því.

 Frídagar    

Íslendingar taka aðjafnaði þrjá fasta frídaga á fimmtudögum, skírdag, uppstigningardag og sumardaginn fyrsta ef svo háttar ekki til að skírdagur og sumardagurinn fyrsti falli saman. Skírdagurinn hefur þá sérstöðu í hópi fimmtudagsfrídaganna að falla inn í páskahelgina með föstudeginum langa og öðrum í páskum en hinir tveir, uppstigningardagur og sumardagurinn fyrsti, falla á fimmtudaga án þess að frídagur sé á undan eða á eftir. Annar hátíðisdagur um sama leyti er verkalýðsdagurinn 1. maí.
    

Hafandi verið bæði launþegi og atvinnurekandi þykir mér augljóst að hagræðing yrði að því að tengja staka frídaga við helgi. Það er þekkt víða um heim að stakir frídagar eru notaðir til þess að fjölskyldur geti átt langa fríhelgi sem væntanlega er öllum kærkomin. Jafnframt er augljóst óhagræði af því fyrir margar atvinnurekendur að brjóta um vinnuvikuna með stökum frídögum þar sem slíkar vikur eru í raun með tvo “föstudaga” sem víða veldur miklu losi á á vinnustöðum.  Um þetta hefur verið rætt tengslum við kjarasamninga og a.m.k. einu sinni voru aðilar vinnumarkaðarins mjög nálægt því að gera sameiginlega tillögu í þessa veru.

 

Ég hef alltaf verið fylgjandi því að gera breytingar í þessa veru og því mun ég fylgja málinu eftir strax eftir að þing kemur saman í haust. Ég geri mér fulla grein fyrir því að það er rétt sem fram kemur hjá Rúnari Pálmasyni að ekki eru allir á einu málu um þessar breytingar en vonandi tekst að vinna þeim fylgi.

    

Athugasemdir

[Herdís Sigurjónsdóttir, 22.6.2008 kl. 00:43]

Go go go Ármann, ég stend með þér .

[Einar Þór Strand, 22.6.2008 kl. 11:10]

Ármann hvernig væri að þú segðir af þér og það sem fyrst það að taka upp sumartíma ofan á sumartíma er svo vitlaust að það nær ekki nokkurri átt og spurnig hvort þú hafir nokkurn rétt á að sitja á þingi eftir að hafa skrifað svona.

[Ásdís (IP-tala skráð) 22.6.2008 kl. 12:53]

Heyr, heyr Ármann. Ég er algerlega sammála þér. Hef búið erlendis og finnst miklu betra fyrirkomulag að hafa sumartíma og breyta frídögum þannig að þeir tengist helgi.

[Sigurður Þórðarson, 22.6.2008 kl. 14:37]

Mörgum þykir áreianlega gott að hætta í vinnunni meðan sólin er hátt á lofti. Hitt er annað að við erum eiginlega á sumartíma allt árið sú breyting var framkvæmd fyrir allmörgum árum. Þetta yrði því róttæk breyting. Til dæmis er Noregur með sumartíma og hádegi í Óslo (sem er vestarlega)  á sumrin er  klukkan  11:40  á veturna en  12:40  á sumrin.  Á Seyðisfirði er hádegi um eittleitið allan ársins hring en um 14:30 herna á SV-Horninu.

[Sigurður Þórðarson, 22.6.2008 kl. 17:30]

Úps!!  Leiðr.  Ætlaði að skrifa 13:30 á SV-Horninu eins og allir sjá þegar textinn er lesinn.

[Sigurður Þorsteinsson, 22.6.2008 kl. 18:23]

Játa að mér finnst oft litið til nýrra Alþingismanna koma. Þeir virðast vera algjörlega skoðunarlausir. Þetta á alls ekki við um Ármann. Hann byrjar vel og ég bíð spenntur eftir framgöngu hans á næsta þingi. Einar Strand er á hins vegar að segja af sér. Hugsa fyrst og skrifa svo e.t.v. til of mikils mælst.

[Tomas (IP-tala skráð) 22.6.2008 kl. 18:35]

Ehm, það er sumartími á íslandi árið í kring. Eigum við þá að snúa klukkunni til baka að vetri til, til að hafa alvöru "sumartíma"?

[BNW (IP-tala skráð) 22.6.2008 kl. 19:50]

Ármann, klukkan á Íslandi er þegar rangt skráð þ.e. er of fljót. Með réttu ætti því að seinka klukkunni. Ef vilji er til að breyta klukkunni ætti að láta seinka klukkunni um vetrartímann þar sem við erum í reynd að vakna of snemma sé miðað við sólargang. Sumarklukkuna ætti hins vegar að láta í friði.

[Ármann Kr. Ólafsson, 23.6.2008 kl. 17:08]

Bara til þess að það sé á hreinu þá veit ég að klukkan var fest á sumartíma. Hef alla tíð vitað það og það kemur líka skýrt fram í fréttaskýringunni sem ég vitnaði til. Nálgun mín snýr fyrst og fremst að því hvað er hendtugast fyrir okkur því eins og bent er á hér að ofan er hádegi á íslandi á misjöfnum tíma án þess að það setji nokkurn úr jafnvægi. Í þessu máli eins og öllum öðrum eru plúsar og mínusar.

ES. Þakka samt málefnalegt innskot frá Einari Strand. 

[Jón Pálsson (IP-tala skráð) 28.6.2008 kl. 12:24]

"Hvað er hentugast fyrir okkur" hefur á sér ýmsar hliðar. Sumartími árið um kring þýðir að myrkir morgnar hefjast fyrr á haustin og endast langt fram eftir vori. Ef tekinn væri upp vetrartími með því að seinka klukkunni að hausti mundi starfsdagur hefjast í björtu stærri hluta ársins en nú er. Mín skoðun er sú að það sé eðlilegra að hefja daginn í björtu og því fylgi meiri starfsorka. Þess vegna geti það verið "hentugast" t.d. í ljósi framleiðni að seinka klukkunni fremur en flýta. Þingmaðurinn ætti kannski að skoða það.

[Einar Þór Strand, 4.7.2008 kl. 20:05]

Ármann það er þannig að stundum fyrirgera menn öllum rétti til að vera á alþingi og það virðist vera þánnig að Sjálfstæðisflokkurinn þarf að hafa einn sem er ekki með fulla skynsemi, var Vilhjálmur Egilsson og núna ert þú tekin við.

Hvernig ætlar þú til dæmis að útskýra fyrir erlendum ferðamönnum á Jónsmessunótt að miðnætti sé undir þrjú um nóttina þeir skilja "sumer savings" en ekki rúman tvo og hálfan tíma í "sumer savings".