Hvar á að skera?

Fór í lyftu í morgun í einu af stærri fyrirtækjum landsins sem ekki er í frásögur færandi, nema fyrir það að samferða mér var kona sem vék sér að mér og sagði að hún hefði átt að mæta með barnið sitt til tannlæknis fyrr um morguninn. Hún hefði hins vegar mætt allt of seint þar sem trukkabílstjórar stoppuðu alla umferð. Bætti hún því við að nú væri svo komið að hún myndi ekki styðja málstað þessara  aðila.

Þetta er akkúrat mergurinn málsins. Það eru margar leiðir til að vekja athygli á því sem borgararnir eru ósáttir við og er leið atvinnubílstjóra ein þeirra. Aðgerðir þeirra eru hins vegar þess eðlis að þær geta auðveldlega snúist í höndunum á þeim ef þeir ganga of langt gagnvart almenningi. Í tilvikinu hér að framan hafa frátafir frá skóla og vinnu orðið miklu meiri en áætlað hafði verið og kannski í annað, þriðja eða fjórða sinn með tilheyrandi tilkostnaði fyrir þjóðfélagið.

Um þessar mundir erum við að sigla í gegnum mikinn storm sem gustað hefur um heim allan. Þetta má sjá á þeim lausafjárskorti sem hefur verið viðvarandi allstaðar. Matvælaverð hefur hækkað mikið vegna verðhækkana á aðföngum ekki síst áburði. Hveitiverð hefur hækkað upp úr öllu valdi og í ofanálag hefur heimsmarkaðsverð á eldsneyti hækkað mjög mikið og hefur ríkisstjórn Íslands ekkert með það að gera.

Um leið og þessar hækkanir hafa dunið yfir okkur hefur ástandið á fjármálamörkuðum, lausafjárkreppan í heiminum, orðið til þess að ýmsir óprúttnir aðilar hafa séð viðskiptaleg tækifæri í því grafa undan íslensku viðskipta- og fjármálalífi. Margt bendir til þess að ágjöfin sé að minnka og ef botninum er náð ætti viðspyrna að geta skilað góðum árangri.

Það er hins vegar ekki sjálfgefið að taka eldsneyti út úr heildarmyndinni. Verkefnið er að koma í veg fyrir víxlverkanir með tilheyrandi verðbólgu og tryggja kjör þeirra sem minnst hafa handa á milli og festa nýgerða kjarasamninga í sessi. Álögur ríkisins á matvæli væri því mun nærtækari aðgerð.

Seðlabankinn vinnur nú að því hörðum höndum að styrkja undirstöður fjármálalífsins sem vonandi skilar sér í styrkingu krónunnar og þá um leið lægra eldsneytisverði. Ef þetta gengisstig krónunnar og sífellt hækkandi olíuverð er hins vegar viðvarandi ástand þá finnst mér koma til greina að endurskoða álögur. Það er aftur á móti ljóst að aukning tekna ríkisins upp á 1,6 ma.kr. vegna hækkunar á eldsneyti er ekki staðreynd nema því aðeins að Íslendingar myndu spara þann pening sem lækkun bensínverðs næmi. Það væri þá alveg nýtt hjá landanum. Líklegra er að peningarnir færu í aðra neyslu sem gæfi líka tekjur í ríkissjóð.

Spurningin er því hvar á að skera niður á móti? Á að draga úr vegaframkvæmdum, þjónustu við aldraða eða sjúka. Því þurfa þeir að svara sem ætla að draga úr tekjum ríkissjóðs umfram það sem bakslag í efnahagslífinu gerir.  

Athugasemdir

[haraldurhar, 3.4.2008 kl. 18:02]

   Ármann rétt er það að það hefur verið lausafjárskortur og háar álögur til lántakenda er hafa lítið lánstraust.   Það eru ekki óprúttnir aðilar er hafa verið að selja kr, hvort sem það eru allmennir fjárfestar eða vogunarsjóðir, því það er eðli markaðarins að menn selji það sem álitið að muni lækka í verði.  Hafa allir þessir aðilar haft næga ástæðu til að selja því það blasir við öllum einfaldar staðreyndir eins og viðskiptahall, húsnæðisbóla, okurvextir, auk sívaxandi aukning ríkisútgjalda, það er tími til þess að þú og aðrir alþinginsmenn gerið ykkur grein fyrir vandanum.

    Það er rétt að hráefnisvörur hafa hækkað mikið í undanförnum mánuðum, en ekki gleyma mynnast á að afurðaverð á okkar fiskafurðum hefur hækkað í takt við þær hækkanir, álverð hefur hækkað yfir 100% á tveimur árum.

    Að Seðlabankinn vinni hörðum höndu við að styrkja undirstöður fjármálalífsins, skil ég ekki, hvað þú ert að fara.? Örvæntingarfull tilraun til að reyna halda við gengið með kaupum á kr. og okurvöxtum er enginn fjárfestir trúir lengur á.   Eins og þú veist mætavel hefur Bankinn enga burði til að standa undir sjálfstæðum gjaldmiði, og þar af síður getur ríkisjóður skuldsett sig í þeim mæli sem þarf til að halda uppi kr.   Var ekki skuldaálagið á ríkisjóð komið í 400 punkta?

   Það verður að hætta þessari skollablindu nú þegar, lækka stýrivexti, og hleypa undirliggjandi verðbólgu í gegn.  Það getur ekki gengið til lengdar að niðurgreiða innflutning.

   Það má auðveldlega spara marga miljarða við niðurskurð í stjórnsýslunni, þa ekki síst í utanríkisráðuneytinu, alþingi, og flandri opinberra starfsmanna erlendis.

[Axel Sigurðsson (IP-tala skráð) 4.4.2008 kl. 15:24]

Sæll Ármann, í hvaða heimi lifir þú félagi? Þið félagarnir í alþingishúsinu eruð svo út úr samfélaginu að þið skiljið ekki hvaða áhrif þetta hefur á meðalfjölskyldu á Íslandi að fá allar þessar verðhækkanir á sig. Þið getið talað heilmikið um þetta en á meðan að þið finnið ekki fyrir þessu að þá vitið þið akkúrat ekki neitt um hvað málið snýst. Fólki í lægst launuðu stöðum landsins því blæðir allsvakalega þessa dagana og hvað gerið þið... setjið málin í nefndir... sem þið fáið borgað fyrir að vera í nota bene. Þetta er ömurleg stjórnun, á tímum sem við þurfum snöggar og snarar ákvarðanir að þá strandar allt í nefndum samanber nefndin sem átti að skila af sér fyrir fjórum vikum um álögur á eldsneyti... hvar eru niðurstöður þeirrar nefndar? eru menn kannski að blóðmjólka samfélagið með því að sitja aðeins lengur í nefndinni og halda fleiri fundi og fá betur borgað fyrir ??? Það er sko von að maður spyrji.